Veldschans

land-art

Op 17 december 1998 besloot de gemeenteraad van Bergen op Zoom het gebied Kijk in de Pot te ontwikkelen tot een stadspark. Dit terrein van ruim twintig hectare maakte in de 17de eeuw deel uit van het vestingwerk van de stad en was daarna in gebruik als militair oefenterrein. De naam Kijk in de Pot dankt het aan een gelijknamige uitkijktoren die zich oorspronkelijk op de plek van de latere lunet met die naam bevond.

Ir. Dr. Pieter Germeraad, landschapsarchitect, ontwierp een plan "stadspark Kijk-in-de-Pot". Op het terrein bevonden zich nog drie restanten van historische locaties. Het kunstenaarscollectief B.O.Z.O. bestaande uit Auke van der Heide, Bart Stuart en Jan Wessendorp, diende op 15 september 1999 een "ontwerpschets historische locaties in het stadspark Kijk-in-de-Pot" in. De historische locaties werden beeldend gereconstrueerd.

De 'Veldschans' is de beeldende reconstructie van de slikbatterij uit de tijd van Menno van Coehoorn. Deze oorspronkelijk rechthoekige ruimte was omgeven door wallen en diende ter afweer van militairen die Bergen op Zoom vanaf de Schelde belaagden. De 'Veldschans' is een stilteplek, een andere wereld waar het individu geconfronteerd wordt met de eigen geschiedenis en die van de stad en daarmee met de menselijke strijd op alle niveaus. De plek biedt beschutting tegen de buitenwereld. De relatie tussen binnen en buiten wordt versterkt door de vormverschillen tussen de amorfe parkomgeving en het constructieve menselijke bouwen.

In de 'Veldschans' bevindt zich een aantal muren die tezamen een binnen- en buitenruimte creëren. De ruimte binnen de 'Veldschans' is zó gecomponeerd dat het qua vorm zorgt voor een spanning die uitnodigt om er rond te lopen.

In de betonnen muren aan weerszijden van een 'ligweide' zijn in roestvrijstalen platen dichtregels van Bert Bevers en Albert Hagenaars uitgespaard: "jij die hier verdwijnt doorzie dit niemandsland vol iedereen" en "door tij & tijd bestendigt deze verschansing woorden die zich niet laten kennen: strijd roert ons tot wie we zijn in de dunte der dagen".

Bergen op Zoom (gemeente)